Sufjan Stevens: een naam waar ik tot voor een jaar terug nog nooit van had gehoord. Zijn meest recente album (Carrie & Lowell) heb ik dit voorjaar grijsgedraaid. Het was een kwestie van wachten tot hij zou gaan optreden in Nederland.

24 september 2015, Koninklijk Theater Carré, Amsterdam

Mijn zitplek is verre van comfortabel. Maar met lange benen lijkt dit nu eenmaal onvermijdelijk. Mijn uitzicht des te beter. Vanaf het balkon op de eerste rij kan ik zowel de zaal als het podium goed zien. Zoals wel vaker het geval bij concerten valt het voorprogramma (Austra) wat tegen. Ik klap netjes voor de moeite.

***

Het optreden van Sufjan Stevens start met een mooie, steeds meer aanzwellende, instrumentale intro om vervolgens over te gaan in de eerste paar nummers van Carrie & Lowell. Het album verwijst naar de moeizame relatie van de zanger met zijn moeder. Een moeder die leed aan tal van psychische stoornissen en verslavingen en voor een paar jaar terug is overleden.

***

Geheel passend speelt hij de intieme nummers akoestisch zonder zijn band. Klein minpuntje zijn de zwart-wit filmbeelden uit zijn jeugd op de achtergrond. Die leiden alleen maar af van zijn stem en gitaarspel. Ik besluit mijn ogen te sluiten. Als hij op deze manier de avond voortzet, sluit het optreden naadloos aan op het album. En daar zou in dit geval niks op tegen zijn.

***

Maar Sufjan heeft andere plannen. Hij staat erom bekend dat hij experimenteert met verschillende muziekstijlen. Van elektropop tot georkestreerde indiefolk, van country tot kerstliedjes. Dit komt tot uiting in de rest van het optreden. Hoewel hij wel nog bijna alle andere nummers van Carrie & Lowell speelt, speelt hij ze anders dan op het begin. Onder elk nummer wordt een flinke beat gezet en ook de nodige synthesizers worden ingezet. Het intieme gevoel is ver te zoeken.

***

Waar het me op het album nooit was opgevallen dat hij zijn stem dichtknijpt, valt dit des te meer op tijdens het liveoptreden. Het lijkt alsof hij soms bepaalde hoogtes niet kan halen en dat geeft een ongemakkelijk gevoel.

***

Op ongeveer driekwart van het optreden komt het experimenteren nog meer naar voren. De muziek gaat over in een opeenvolging van elektronische geluiden. Dit blijft bijna een kwartier doorgaan. Als hypnotisering het doel was, dan is dat bij mij goed gelukt. Of het intermezzo past bij de rest van de set is een tweede.

***

De zanger uit Detroit besluit met een paar gouwe ouwe, gelet op het enthousiaste geklap van veel mensen en zijn verwijzingen naar ‘vroeger’. Het zijn folkachtige liedjes en ze klinken stuk voor stuk fijn in het gehoor.

***

Na anderhalf uur is mijn eerste Sufjan Stevens-ervaring ten einde. Een optreden van een man met duidelijk heel veel muzikaliteit in zich. Maar op een paar momenten in het begin na niet zo’n intense en ontroerende ervaring als dat Carry & Louis thuis voor mij was. Ik klap wel heel hard. Om hem te bedanken voor dit pareltje van een album.

*****